ผู้ตอบแบบสอบถามคือ ผู้เข้าร่วมประชุมที่เป็นผู้ประกอบการ โดยแบบสอบถามแบ่งเป็น 4 ส่วน คือ 1.ข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบแบบสอบถาม 2.สถานการณ์อุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร (ปัญหาและอุปสรรค) 3.ความต้องการในการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมอาหาร และ 4.ข้อเสนอแนะต่อการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมอาหารในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน 2 สรุปได้ดังนี้
- ข้อมูลทั่วไป
มีผู้ตอบแบบสอบถามจำนวน 45 คน เป็นหญิง 31 คน ที่เหลือเป็นชาย ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่มีอายุมากกว่า 55 ปี และจบการศึกษาระดับปริญญาตรีเป็นส่วนใหญ่ และเป็นเจ้าของกิจการ ผู้ตอบแบบสอบถามมีประสบการณ์การทำงานมา 1-5 ปี มากที่สุด รองลงมาคือนานมากกว่า 10 ปี มีระยะเวลาการดำเนินงานของกิจการนานมากกว่า 10 ปี ลักษณะหรือประเภทของกิจกรรมส่วนมากเป็นวิสาหกิจชุมชน รองลงมาคือ โอทอป และส่วนใหญ่ประกอบอาชีพด้านการแปรรูปอาหารที่แตกต่างกัน เช่น ข้าว ธัญพืช แป้งและผลิตภัณฑ์ผัก ผลไม้สดและผลิตภัณฑ์ เครื่องเทศ เครื่องปรุงรส เป็นต้น ส่วนใหญ่มีรายได้100,001-500,000บาท
สำหรับขนาดของกิจการ ส่วนใหญ่เป็นขนาดเล็ก โดยมีคนงาน 1-7 คน มากที่สุด แต่ก็มีบางสถานประกอบการที่มีจำนวนคนงาน 8-20 คน ส่วนช่องทางการจำหน่ายสินค้าที่ผลิตได้ส่วนใหญ่จะขายโดยการขายภายในจังหวัด รองลงมาคือ ขายภาคเหนือ และส่งออกไปยังต่างประเทศมีเพียงร้อยละ 7เมื่อสอบถามถึงการได้รับรองมาตรฐานสินค้าที่ผลิต จำนวน 44 รายการ พบว่า ร้อยละ 61.36 ได้ผ่านการรับรองเลขสารบบอาหาร (เลข อย.) ติดบนสลากแสดงสินค้า นอกจากนี้เป็นมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.)ผู้ประกอบการในจังหวัดพะเยาส่วนใหญ่ไม่มีการวิจัยเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่ สำหรับหน่วยงานที่มีนั้นส่วนใหญ่ไม่มีเจ้าหน้าที่ที่สามารถตัดสินใจและรับผิดชอบในประสานงานในการวิจัยเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร โดยส่วนใหญ่ไม่มีโครงการพัฒนา รองลงมาเป็น 1 โครงการต่อปี และ 2-5 โครงการต่อปี ตามลำดับ
ในด้านความต้องการเพิ่มพูนทักษะและความรู้เพื่อนำมาพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่ในอนาคต พบว่า ผู้ประกอบการต้องการได้รับการเพิ่มพูนทักษะและความรู้เพื่อนำมาพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่ ในหัวข้อ 3 อันดับแรก ดังนี้
อันดับ 1 การติดต่อหน่วยงานราชการ เช่น การขอเลขสารบบอาหาร (เลข อย.)
อันดับ 2 บรรจุภัณฑ์และฉลาก
อันดับ 3 แนวคิดการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่
- สถานการณ์อุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร (ปัญหาและอุปสรรค)
2.1 วัตถุดิบ (เช่น ปริมาณ คุณภาพ การเก็บรักษา การตลาด)
ด้านปริมาณ
- มีปริมาณมากเกินความต้องการของตลาด
- ปริมาณไม่เพียงพอต่อการผลิต
ด้านคุณภาพ
- ขาดวัตถุดิบที่มีคุณภาพ
- การจัดการคุณภาพของผลผลิตระหว่างการเก็บรักษา
ด้านการเก็บรักษา
- เก็บรักษาได้ไม่นาน
- ขาดบรรจุภัณฑ์ที่ใช้ในการเก็บรักษาเพื่อให้คุณภาพของสินค้าคงอยู่นานขึ้น
ด้านการตลาด
- ราคาวัตถุดิบแพงในช่วงนอกฤดูกาล
2.2 กระบวนการผลิตและเทคโนโลยี (เช่น เครื่องจักร กำลังการผลิต ความทันสมัย)
ด้านเครื่องจักร
- ขาดเครื่องจักรที่ทันสมัย
- ขาดแคลนเครื่องจักรที่ได้มาตรฐานในการผลิต
ด้านกำลังการผลิต
- ขาดกำลังการผลิต
ด้านความทันสมัย
- ขาดกระบวนการผลิตที่ทันสมัย
2.3 คุณภาพผลิตภัณฑ์ (เช่น อายุการเก็บรักษา มาตรฐาน)
ด้านอายุการเก็บรักษา
- อายุการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์สั้น
- อายุการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ยังไม่คงที่
ด้านมาตรฐาน
- ขาดงานวิจัยที่จะมารองรับคุณภาพและมาตรฐานของผลิตภัณฑ์
- ผลิตภัณฑ์ยังไม่ได้รับการรับรองคุณภาพและมาตรฐาน
- ขาดความรู้เรื่องมาตรฐานสินค้า เช่น มาตรฐาน อย. GMP GAP เป็นต้น
2.4 การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ (เช่น แนวคิด เงินทุน บรรจุภัณฑ์)
ด้านแนวคิด
- ขาดแนวคิดในการแปรรูปของผลิตผล
- ขาดแนวคิดสร้างสรรค์ในการพัฒนาบรรจุภัณฑ์
- ความรู้ด้านมาตรฐานของสินค้าไม่เพียงพอ
ด้านเงินทุน
- ขาดเงินทุนในการพัฒนาสินค้าใหม่
- ขาดเงินทุนที่จะพัฒนาในเรื่องบรรจุภัณฑ์
ด้านบรรจุภัณฑ์
- ขาดบรรจุภัณฑ์ที่ทันสมัย
- บรรจุภัณฑ์ไม่ตรงกับความต้องการของลูกค้า
2.5 การตลาด (เช่น ช่องทางการตลาด ส่งออก)
ด้านช่องทางการตลาด
- ขาดช่องทางการจำหน่ายในตลาดกลางและใหญ่
- ขาดการประชาสัมพันธ์ในระบบออนไลน์
ด้านส่งออก
- ขาดช่องทางการส่งออกต่างประเทศ
- การส่งออกสินค้ามีเงื่อนไขและขั้นตอนยุ่งยาก
ด้านอื่นๆ
- อยากให้มีการรวมกลุ่มของผู้ประกอบการในการจำหน่ายสินค้า
- ขาดสถานที่รวบรวมสินค้าในระบบของจังหวัด
2.6 แหล่งทุน
- เข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ยาก
- ขาดแหล่งทุนหรือเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ
2.7 แรงงาน (เช่น จำนวน คุณภาพ เป็นต้น)
ด้านจำนวน
- แรงงานมีจำนวนจำกัด
ด้านคุณภาพ
- แรงงานส่วนใหญ่เป็นคนมีอายุ
- แรงงานขาดทักษะและความชำนาญ
- ค่าแรงสูง
- ความต้องการในการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมอาหาร
3.1 ความต้องการจากภาครัฐ
- เครื่องจักรและเทคโนโลยีที่ใช้ในการผลิต
- เงินทุนที่ปลอดดอกเบี้ย และให้ดอกเบี้ยต่ำระยะยาว
- นักวิชาการด้านอาหารร่วมพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพที่ดี เป็นไปตามมาตรฐาน และสามารถนำไปจำหน่ายสู่ตลาดได้
- การส่งเสริม/การหาช่องทางการจัดจำหน่ายทั้งในระบบออนไลน์และออฟไลน์
- การออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์
- ความช่วยเหลือและสนับสนุนจากรัฐบาลในเรื่องการจัดทำโรงผลิต และการยื่นขอมาตรฐาน GMP HALALที่มีขั้นตอนที่ง่ายและสะดวกมากขึ้น
- งานวิจัยและคิดค้นต่อยอดผลิตภัณฑ์
- การบริการนำสินค้าเข้าตรวจที่ห้องปฏิบัติการ(Central Lab)
- การจัดตั้งศูนย์รวบรวมและแปรรูปวัตถุดิบสำหรับจัดจำหน่ายอย่างครบวงจร และสนับสนุนให้ใช้ในกิจการ/สถานประกอบการต่างๆในพื้นที่นั้นๆ
3.2 ความต้องการจากภาคสถาบันอุดมศึกษา
- การสรรหาและพัฒนาเครื่องจักร
- การใช้พลังงานทดแทน
- ช่องทางการจัดจำหน่ายทั้งในระบบออนไลน์และออฟไลน์
- การวิจัยและพัฒนาสินค้าและบรรจุภัณฑ์
- องค์ความรู้
- การแปรรูปผลิตภัณฑ์อื่นที่หลากหลาย
- การแปรรูปผลิตภัณฑ์ให้มีอายุนานขึ้น
- การออกแบบ หรือวางผังโรงงานให้ถูกสุขลักษณะ
- การยื่นขอมาตรฐานต่างๆ เช่น มาตรฐาน อย. GMP
- การพัฒนาบรรจุภัณฑ์เพื่อยืดอายุของผลิตภัณฑ์
- ข้อเสนอแนะต่อการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมอาหารในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน 2
4.1 การประชาสัมพันธ์สินค้าและแหล่งท่องเที่ยวร่วมกัน
4.2 การสนับสนุนด้านการหาช่องทางจำหน่ายสินค้า
- การจัดตั้งหน่วยงานต่างๆ เช่น
- หน่วยงานสนับสนุนด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์ในแต่ละจังหวัด
- ศูนย์รวมการเรียนรู้ในด้านการพัฒนาอาหารให้กระจายอยู่ทุกจังหวัด
4.4 การสนับสนุนเรื่องการเชื่อมโยงระหว่างผู้ผลิตกับผู้จำหน่ายเพื่อลดต้นทุนการผลิต
4.5 การเชื่อมโยงระหว่างแหล่งผลิตวัตถุดิบ การแปรรูป การกระจายสินค้า ใน 4 จังหวัด (เชียงราย พะเยา แพร่ น่าน)
