นับเป็นความทรงจำของคนเชียงรายที่ยากจะลืมเลือน สำหรับมหาอุทกภัยที่เกิดขึ้นในบ้านเราและเพื่อนร่วมหลายจังหวัดในช่วงที่ผ่านมา จวบจนถึงวันนี้คราบไคลแห่งความเดือดร้อนยังไม่จางหายหมดสิ้นเสียทีเดียว หลายครอบครัวยังกลับเข้าเคหสถานไม่ครบถ้วน
หรือที่กลับสู่ที่อาศัยได้ก็ส่วนหนึ่ง และหลายๆส่วนยังหาแม้บ้านเดิมของตัวเองก็ไม่พบ !!
แม้ความทรงจำแสนดีจากน้ำใจหลากหลายที่มาจากทั่วทุกมุมของประเทศ ทั้งตอนเกิดเหตุและจนกระทั่งอยู่เพื่อฟื้นฟูอันยาวนาน เป็นความประทับใจในน้ำใจ ที่จะไม่มีวันหายจากความทรงจำในชีวิตนี้ไปได้
และแม้จะเป็นที่ทราบกันทั่วไป ว่าวิกฤติที่เกิดขึ้นกับภาคเหนือในคราวนี้ สาเหตุส่วนหนึ่งมาจากสภาพอากาศโลกที่เปลี่ยนแปลงรุนแรงขึ้น โลกร้อนขึ้น ฝนตกในปริมาณมากขึ้นกว่าปกติ แต่ปฏิเสธไม่ได้เช่นกันว่าสภาพป่าไม้ทั้งในบ้านเราและเพื่อนบ้านเรือนเคียง ไม่ได้สมบูรณ์ดังเก่าก่อน จึงมีส่วนทำให้น้ำป่าไหลหลากเพิ่มความรุนแรงขึ้น พร้อมกันนั้นเมื่อไม่มีป่าไม้เป็นตัวคอยซับหรือคลุมดิน ย่อมทำให้ดินโคลนปะปนมากับสายน้ำมากจนน่ากลัว และเป็นปัญหาในการฟื้นฟูอย่างที่ทราบกัน
เมื่อพูดถึงป่าไม้ เรามาดูรายงานที่น่าเป็นห่วงจาก“มูลนิธิสืบนาคะเสถียร”กันสักหน่อยเป็นไร !!
มูลนิธิฯเปิดเผยข้อมูลสถานการณ์ป่าไม้ในประเทศไทยจากปี 2566 ถึงปี 2567 พบว่าผืนป่าของประเทศไทยลดลงมากที่สุดในรอบ 10 ปี มีการสูญเสียพื้นที่ป่าไม้ถึง 317,819.20 ไร่ จากปี2565 ไทยเรามีพื้นที่ป่าไม้เหลือ 102,135,947.96 ไร่หรือ 31.57% ของพื้นที่ประเทศ
ปัจจุบันประเทศไทยมีพื้นที่ป่าไม้ 101,818,155.76 ไร่ หรือคิดเป็น 31.47% เท่านั้น !
สัดส่วนพื้นที่ป่าไม้แบ่งตามรายภูมิภาค มีดังนี้ :
- ภาคกลาง : มีพื้นที่ป่าไม้ 12,263,466.16 ไร่หรือ 55 %ลดลงจากปี 2565 เท่ากับ 171,143.04 ไร่
- ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ : มีพื้นที่ป่าไม้ 15,608,130.07 ไร่ หรือ 89 % ลดลงจากปี 2565เท่ากับ 87,575.79 ไร่
- ภาคตะวันออก : มีพื้นที่ป่าไม้4,703,353.52 ไร่ หรือ 82 % ลดลงจากปี 2565 เท่ากับ7,874.77 ไร่
- ภาคตะวันตก : มีพื้นที่ป่าไม้ 20,033,806.37 ไร่ หรือ 86 % ลดลงจากปี 2565เท่ากับ 49,667.70 ไร่
- ภาคใต้ : มีพื้นที่ป่าไม้ 11,232,880.27 ไร่ หรือ 34 % ลดลงจากปี 2565 เท่ากับ 8,395.32 ไร่
- ภาคเหนือ : มีพื้นที่ป่าไม้ 37,976,519.37 ไร่ หรือ 24 % ลดลงจากปี 2565 เท่ากับ 171,143.04 ไร่
ในการติดตามการเปลี่ยนแปลงสภาพพื้นที่ป่าไม้ ได้มีการนำเทคนิคการซ้อนทับข้อมูลในระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เข้ามาใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมแต่ละปี โดยทำให้สามารถติดตามการเปลี่ยนแปลงสภาพพื้นที่ป่าไม้ได้ 3 รูปแบบ คือ
- พื้นที่ป่าไม้ที่เพิ่มขึ้น
- พื้นที่ป่าไม้ที่ลดลง
- พื้นที่ป่าไม้ที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลง
พื้นที่ป่าไม้ที่เพิ่มขึ้น สาเหตุหลักได้แก่ การขยายตัวของพื้นที่ป่าไม้ตามธรรมชาติ การปลูกป่าเพื่อประโยชน์ทางด้านเศรษฐกิจ เช่น สวนป่า หรือการปลูกป่าเพื่อการอนุรักษ์ความหลากหลายของต้นไม้ และสิ่งมีชีวิต
พื้นที่ป่าไม้ที่ลดลง สาเหตุหลักได้แก่ การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน จากพื้นที่ที่มีสภาพป่าเป็นพื้นที่เกษตรกรรม พื้นที่ชุมชน หรือสิ่งปลูกสร้าง หรือเกิดจากไฟป่าที่มีความรุนแรงมากขึ้น (Forest Fire) นอกจากนี้ยังมีสถานการณ์ความร้อนในช่วงต้นปี 2566 ที่ผ่านมาซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้พื้นที่ของป่า ผลัดใบ และสวนป่าเกิดการร่วงหล่นของใบไม้เป็นอย่างมาก ถือเป็นอุปสรรคสำคัญในการจัดทำข้อมูลสภาพพื้นที่ป่าไม้
นั่นเป็นรายงานที่น่ากังวลถึงการลดลงของพื้นที่ป่าในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา ทำให้ป่าของเราหายไปกว่า 3 แสนไร่
การพูดถึงรายงานความเปลี่ยนแปลงไปของป่าไม้ในประเทศไทยเสียยืดยาว ก็เพียงเพื่ออาจมีคนตระหนักรู้คุณค่าขึ้นมาบ้าง เพราะยามเกิดภัยธรรมชาติที่รุนแรงเราก็เกิดความตื่นตัวกันขึ้นมาครั้งหนึ่ง แต่เมื่อเวลานั้นผ่านไปความสนใจก็ถูกหันเหไปทางอื่น พื้นที่ป่าก็หายไปอีก !!
มหาอุทกภัยผ่านไปแล้วแต่ทิ้งความสูญเสียไว้มหาศาล !!
เรามีโครงการเตรียมแก้ปัญหาไว้หลายโครงการ แต่นั่นดูเหมือนปลายเหตุ เพราะจะแก้ต้นเหตุก็ยังมืดมนต์ที่ต้องใช้ทั้งเวลาและงบประมาณ แต่ยังไงก็ขอเอาใจช่วยเผื่อว่าคราวหน้าถ้ามี เราจะได้ไม่เห็นผู้ประสบภัยมากมายก่ายกองเช่นนี้อีก !!!
…………………………
