เมื่อครั้งก่อนเราพูดถึงทาง 7 สายเบื้องหลังความตาย ว่าเมื่อเราตายไปแล้วองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงค้นพบว่า คนเราตายแล้วไม่สูญหายไปไหน แต่จะมีการเวียนตายเวียนเกิดอยู่ใน 31 ภพภูมิ เรียกว่าการเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารนี้อย่างไม่รู้สิ้นตราบเท่าที่ยังไม่รู้หลงทางออกไปจากวัฏสงสารนี้ 31 ภพภูมินี้มีทางไป 7 สายด้วยกัน คือทางไปสู่นรก สายหนึ่ง ทางไปสู่เปรตอสุรกาย สายหนึ่ง ทางไปสู่เดรัจฉานสายหนึ่ง ทางไปสู่มนุษย์สายหนึ่ง ทางไปสู่สวรรค์สายหนึ่งทางไปสู่รูปพรหมสายหนึ่ง ทางไปสู่อรูปพรหมสายหนึ่ง และทางไปสู่นิพพานสายหนึ่ง
ทั้ง 7 สายทางนั้นคือที่เสวยผลของกรรมที่ได้กระทำไว้เมื่อยังมีชีวิตอยู่ คือทำดีมีกุศลก็ไปสู่ภพภูมิที่สุขสบายแต่สถานเดียว ทำชั่วเป็นอกุศลก็ไปสู่หนทางที่ทุกข์อย่างแสนสาหัสสถานเดียว แต่ยังมีอีกประเภทหนึ่งที่ตายไปแล้ว กลับยังไม่สามารถรับวิบากผลแห่งกรรมได้ทันทีหลังสิ้นชีวิตลงแล้ว ยุคคลที่สิ้นชีวิตแล้วจากโลกนี้แต่กลับยังสามารถเสวยผลนี้มีอยู่ ท่านเรียกว่า สัมภเวสี
สัมภเวสี คือผู้ที่เสียชีวิตก่อนสิ้นอายุขัย หมายความว่า โดยปกติคนเราเมื่อจะมาเกิดล้วนมีกำหนดชีวิตไว้แล้วว่าเขาจะต้องตายเมื่ออายุเท่านั้น เท่านี้ แต่เขาผู้นั้นกลับมีอุบัติการณ์ที่ทำให้ต้องจบชีวิตเสียก่อนที่อายุขัยของเขาจะครบกำหนด จะด้วยป่วยไข้ หรืออุบัติเหตุใดๆ ก็ล้วนตายก่อนอายุขัยทั้งสิ้น เรียกอีกอย่าว่า ตายล่วงกรรม หรือ อุปัตฆาตรกรรม คือมีกรรมใหญ่มาตัดรอนให้ต้องเสียชีวิตก่อนเวลาอันควรนั่นเอง
บุคคลที่สิ้นชีวิตก่อนเวลาอันควรนี้ จึงเป็นผู้ตกค้าง ที่ภาษาสมัยใหม่เรียกว่าผู้ตกสำรวจ เมื่อเป็นผู้ตกสำรวจ นายนิริยบาลจึงไม่มารับเอาไปพิพากษาโทษ หรือไปรับผลแห่งกรรมดี กรรมชั่วตามที่ควรจะเป็นได้ เขาจึงมีสภาพเป็นผู้หลงติดอยู่ขณะจิตสุดท้ายที่จบชีวิตลงนั่นเอง ด้วยกรรมอันมาตัดรอนทำให้เขาต้องรับกรรมนั้นซ้ำแล้ว ซ้ำเล่าอยู่ตรงนั้น นับว่าต้องทนทุกข์ทรมานอย่างน่าสงสารทีเดียว โดยเฉพาะผู้ที่ต้องจบชีวิตลงด้วยอุบัติเหตุและฆ่าตัวตาย เหล่านี้น่าสงสารอย่างมาก
แน่นอนว่า หากมีผู้รู้วิธีช่วยผ่อนคลายทุกข์ให้เขาได้ แม้จะยังไม่สามารถไปชดใช้กรรมที่ควรจะเป็น แม้จะยังต้องวนเวียนอยู่ในที่เดิมที่จบชีวิตลง แต่ก็ช่วยให้เขาไม่ต้องทุกข์ทนกับสภาวะทุกข์ของการจบชีวิตครั้งแล้วครั้งเล่านั้นได้จนกว่าจะถึงวาระสิ้นอายุขัยของเขา จึงจะสามารถหลุดออกไปจากสถานะของสัมภเวสีนี้ไปได้
ในบางท้องที่จะมีความเชื่อเรื่องการทำบุญให้ผีตายโหงว่าต้องทำบุญให้นอกวัดบ้าง ทำบุญให้ในสถานที่ที่จบชีวิตบ้าง รั่นก็เป็นความเชื่อที่ทำแล้วช่วยให้ผู้อยู่ข้างหลังสบายใจ แต่ในทางพุทธศาสนา เราเชื่อว่าการถวายสังฆทาน การสร้างถาวรวัตถุถวายเป็นสาธารณะประโยชน์เหล่านี้ล้วนให้อานิสงส์สูง ช่วยให้ผู้ตายได้รับบุญอานิสงส์สูงสุด อยู่สภาพความเป็นอยู่ที่ไม่ทุกข์อีกต่อไป จนกว่าจะครบกำหนดอายุขัยของเขานั่นเอง
เชื่อว่าวันนี้ เราได้รู้จักกับสัมภเวสีได้ดีขึ้นนะคะ และหากได้เห็นสัมภเวสีปรากฏตัวให้เห็นอย่าได้ตกใจกลัวไปนะคะ ให้รู้ว่าเพราะเรามีบุญมากพอเขาจึงมาปรากฏตัวเพื่อขอส่วนบุญ ขอให้เราทำบุญให้เขานั่นเอง หาได้มีประสงค์ร้ายแต่ประการใดไม่ แต่จงเร่งทำบุญตามวิธีที่ควรให้แก่เขาเถิด
