- ข้อมูลทั่วไป
มีผู้ตอบแบบสอบถาม จำนวนรวม28 คน เป็นหญิง 20 คน เป็นชาย 8คน ผู้ตอบแบบสอบถามจำนวนมากกว่าครึ่งมีอายุระหว่าง 36-55 ปี ส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับปริญญาตรี และจำนวนมากกว่าครึ่ง เป็นเจ้าของกิจการในด้านประสบการณ์การทำงาน ผู้ตอบแบบสอบถามมีประสบการณ์การทำงานมานาน 1-5 ปีมากที่สุด รองลงมาคือทำงานมานานกว่า 10 ปี มีระยะเวลาการดำเนินงานของกิจการมากกว่า 10 ปี ลักษณะหรือประเภทของกิจกรรมส่วนมากเป็นวิสาหกิจชุมชนมากที่สุด รองลงมาคือประเภทโอทอป และเกือบทั้งหมดประกอบอาชีพด้านการแปรรูปอาหารที่แตกต่างกัน เช่น ข้าว ธัญญพืช แป้งและผลิตภัณฑ์ และเครื่องดื่ม เป็นต้น ส่วนใหญ่มีรายได้มาก 100,001-1,000,000 บาท
สำหรับขนาดของกิจการ ส่วนใหญ่เป็นขนาดเล็ก โดยมีคนงาน 1-7 คน มากที่สุด แต่ก็มีบางสถานประกอบการที่มีจำนวนคนงาน 8-20 คน ส่วนช่องทางการจำหน่ายสินค้าที่ผลิตได้ส่วนใหญ่จะขายในจังหวัดมากที่สุด รองลงมาคือ ภาคเหนือ และภายในประเทศ โดยมีการส่งออกไปต่างประเทศเพียงร้อยละ 1เมื่อสอบถามถึงการได้รับรองมาตรฐานสินค้าที่ผลิต จำนวน 20 รายการ พบว่า ร้อยละ 50 ได้ผ่านการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน “มผช.” ติดบนสลากแสดงสินค้า นอกจากนี้เป็นมาตรฐาน GMP และเลขสาระบบอาหาร (เลข อย.) ผู้ประกอบการในจังหวัดแพร่ส่วนใหญ่ไม่มีการวิจัยเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่ สำหรับหน่วยงานที่มีนั้น เนื่องจากมีเจ้าหน้าที่ที่สามารถตัดสินใจและรับผิดชอบในประสานงานในการวิจัยเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร โดยส่วนใหญ่ไม่มีโครงการพัฒนา และหากมีมีโครงการพัฒนา 2-5 โครงการต่อปี
ความต้องการเพิ่มพูนทักษะและความรู้ที่จะได้รับจากฝึกอบรม เพื่อนำมาพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่ในอนาคต โดยได้กำหนดประเด็น หัวข้อความต้องการ10 ด้านให้ผู้ประกอบการตัดสินใจเลือกหัวข้อที่ต้องการได้รับการพัฒนา พบว่า ผู้ประกอบการต้องการได้รับการเพิ่มพูนทักษะและความรู้เพื่อนำมาพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่ ในหัวข้อ 3 อันดับแรก ดังนี้
อันดับ 1 แนวคิดการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่
อันดับ 2
- การสำรวจผู้บริโภค
- บรรจุภัณฑ์และฉลาก
- การพัฒนาสูตรผลิตภัณฑ์อาหารใหม่
อันดับ 3 ขั้นตอนการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารใหม่
- สถานการณ์อุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร (ปัญหาและอุปสรรค)
- วัตถุดิบ (เช่น ปริมาณ คุณภาพ การตลาด)
ด้านปริมาณ
- ปริมาณไม่เพียงพอ ขาดวัตถุดิบในการผลิต
ด้านคุณภาพ
- ขาดความรู้ในการแปรรูป
- คุณภาพของวัตถุดิบไม่สม่ำเสมอ
ด้านการตลาด
- วัตถุดิบราคาสูง
- กระบวนการผลิตและเทคโนโลยี (เช่น เครื่องจักร กำลังการผลิต ความทันสมัย)
ด้านเครื่องจักร
- ขาดเครื่องจักรที่ทันสมัยที่จะช่วยเพิ่มการผลิต
ด้านกำลังการผลิต
- กำลังการผลิตไม่แน่นอน
ด้านความทันสมัย
- ขาดความรู้ เทคโนโลยี และนวัตกรรมที่ทันสมัย
- คุณภาพผลิตภัณฑ์ (เช่น บรรจุภัณฑ์ มาตรฐาน)
ด้านบรรจุภัณฑ์
- ต้องการรูปแบบของบรรจุภัณฑ์ของสินค้าที่ทันสมัย
ด้านมาตรฐาน
- ขาดมาตรฐานสำหรับการส่งออก เช่นHACCP,GMP, Codex, Halal
- ขาดกระบวนการผลิตที่ถูกต้องตามมาตรฐาน
- การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ (เช่น แนวคิด เงินทุน บรรจุภัณฑ์)
ด้านแนวคิด
- ขาดการวิจัยนวัตกรรมในการพัฒนาผลิตภัณฑ์
- การพัฒนาองค์ความรู้ด้านต่างๆที่สำคัญสำหรับผู้ประกอบการ ได้แก่ ด้านการผลิต การตลาด
- การตลาด
- ขาดช่องทางการจัดจำหน่าย
- แหล่งทุน
- ขาดแหล่งทุนดอกเบี้ยต่ำ หรือปลอดดอกเบี้ย
- แรงงาน (เช่น จำนวน คุณภาพ)
- ขาดแรงงานในการผลิต
- ความต้องการในการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมอาหาร
3.1 ความต้องการจากภาครัฐ
- ต้องการให้รัฐสนับสนุนเงินทุน ในการประกอบการ
- ความต่อเนื่องของนโยบายภาครัฐในการสนับสนุนโครงการต่างๆ
- การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารที่มีความโดดเด่นและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของจังหวัดแพร่
- สนับสนุนองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการอาหารให้กับวิสาหกิจชุมชน
3.2 ความต้องการจากสถาบันอุดมศึกษา
- การเพิ่มมูลค่าของผลผลิตทางการเกษตร
- นวัตกรรมในการพัฒนาผลิตภัณฑ์
- การปรับปรุงบรรจุภัณฑ์ให้ดีขึ้น
- ระบบควบคุมสินค้า (ระบบคอมพิวเตอร์)
- มาตรฐานสากลเพื่อรองรับการส่งออก (GMP, Codex, HACCP, Halal)
- เครื่องจักรเพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิของการผลิต
4.ข้อเสนอแนะต่อการพัฒนาเมืองอุตสาหกรรมอาหารในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน 2
- นโยบายรัฐบาลในการสนับสนุนกระบวนการแปรรูปสินค้า
- เน้นความสำคัญเกี่ยวกับมาตรฐานทางความปลอดภัยของอาหาร
- เวทีให้ผู้ประกอบการได้แสดงสินค้าของตนเองให้มากขึ้น
- การรวมกลุ่มผู้ผลิตสินค้าที่มีลักษณะเหมือนกัน เพื่อให้ง่ายต่อการจัดการ การพัฒนาสินค้า หรือการค้า
- ความช่วยเหลือด้านแหล่งทุน การตลาดสู่ผู้ประกอบการ
- การอบรมเจาะลึกเฉพาะกลุ่มเช่น ชา กาแฟ สมุนไพร
- การเพิ่มทักษะการกระจายสินค้า
- ความรู้ในการยกระดับมาตรฐานสินค้า
