ตอนที่ 19
วิสาหกิจชุมชน สำหรับวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดแพร่ที่เกี่ยวข้องกับการแปรรูปและผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่ม มีจำนวน 303 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 19.25 จากจำนวนวิสาหกิจชุมชนที่ผลิตสินค้าทั้งหมด 1,574 แห่ง (ตารางที่ 34) วิสาหกิจชุมชนที่ผลิตและแปรรูปข้าวมีจำนวน 140 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 46.20 ของวิสาหกิจชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการแปรรูปและผลิตภัณฑ์อาหารทั้งหมด 303 แห่ง ตัวอย่างสินค้า เช่น สุรากลั่น สาโท ข้าวแต๋น ข้าวกล้อง ข้าวไรซ์เบอรี่ ข้าวหอมนิล และข้าวเกรียบ เป็นต้น
ตารางที่ 34 วิสาหกิจชุมชนประเภทผลิตสินค้าของจังหวัดแพร่
ลำดับ | ประเภทกิจการ | จำนวน (แห่ง) |
1 | การผลิตพืช | 386 |
2 | การผลิตปศุสัตว์ | 303 |
3 | การผลิตประมง | 21 |
4 | การแปรรูปและผลิตภัณฑ์อาหาร | 152 |
5 | ผลิตภัณฑ์ผ้าทอ/เสื้อผ้า | 116 |
6 | เครื่องจักสาน | 65 |
7 | ดอกไม้ประดิษฐ์ | 24 |
8 | เครื่องจักรกล | 1 |
9 | ของชำร่วย / ของที่ระลึก | 20 |
10 | ผลิตภัณฑ์สมุนไพร | 17 |
11 | เครื่องดื่ม | 151 |
12 | เครื่องประดับ/อัญมณี | 1 |
13 | เครื่องไม้/เฟอร์นิเจอร์ | 156 |
14 | เครื่องหนัง | 2 |
15 | การผลิตปัจจัยการผลิต | 87 |
16 | เครื่องปั้น | 12 |
17 | สิ่งประดิษฐ์จากโลหะ | 1 |
18 | การผลิตสินค้าอื่นๆ | 59 |
รวม | 1,574 |
อุตสาหกรรมขนาดเล็กหรือขนาดย่อม (SME) เป็นอุตสาหกรรมที่ใช้เงินลงทุนไม่มากนัก อาจมีการนำเครื่องจักรมาช่วยในการผลิตและใช้คนงานจำนวนน้อย โดยอุตสาหกรรมในจังหวัดแพร่จัดอยู่ในประเภทนี้มากที่สุด เช่น โรงงานผลิตแป้งเหลวสำเร็จรูปสำหรับทำก๋วยเตี๋ยว โรงงานทำเส้นก๋วยเตี๋ยว โรงงานผลิตผลไม้บรรจุกระป๋อง เป็นต้น
อุตสาหกรรมขนาดกลาง เป็นอุตสาหกรรมที่ใช้เงินลงทุนและเครื่องจักรมากกว่าอุตสาหกรรมขนาดเล็กหรือขนาดย่อม ต้องใช้แรงงานที่มีทักษะเฉพาะด้าน ซึ่งอุตสาหกรรมประเภทนี้ในจังหวัดแพร่มีไม่มากนัก ที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร เช่น โรงงานอบแห้งเมล็ดพืช เป็นต้น
3.2.3.3 ด้านเศรษฐกิจ
ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัดแพร่ (Gross Provincial Products: GPP) แสดงในตารางที่ 35 ในปี 2557 มีมูลค่าเท่ากับ 25,582 ล้านบาท ซึ่งลดลงจากปี 2556 เท่ากับ 445 ล้านบาท และรายได้เฉลี่ยต่อหัวของประชากร (GPP per capita) ในปี 2557 เท่ากับ 60,093 บาท ลดลงจากปี 2556 เท่ากับ 945 บาท จัดเป็นลำดับที่ 67 ของประเทศ และเป็นลำดับที่ 16 ของ 17 จังหวัดในเขตภาคเหนือ
ตารางที่ 35 ผลิตภัณฑ์มวลรวมของจังหวัดแพร่ (GPP) และโครงสร้างเศรษฐกิจของจังหวัด ณ ราคาประจำปี จำแนกตามสาขาการผลิต 16 สาขา
สาขาการผลิต | ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด (ล้านบาท) | โครงสร้างเศรษฐกิจ (%) | |||
2554 | 2555 | 2556 | 2557 | 2557 | |
ภาคเกษตร | 4,284 | 5,721 | 5,892 | 5,510 | 21.5 |
เกษตรกรรมฯ | 4,194 | 5,628 | 5,779 | 5,384 | 21.0 |
การประมง | 90 | 93 | 113 | 126 | 0.5 |
ภาคนอกเกษตร | 18,150 | 19,485 | 20,135 | 20,072 | 78.5 |
การทำเหมืองแร่และเหมืองหิน | 113 | 177 | 252 | 273 | 1.1 |
อุตสาหกรรม | 2,602 | 1,851 | 2,063 | 2,273 | 8.9 |
การไฟฟ้า ก๊าซ และการประปา | 363 | 405 | 460 | 495 | 1.9 |
การก่อสร้าง | 1,387 | 1,620 | 1,615 | 1,446 | 5.7 |
การขายส่ง การขายปลีกฯ | 1,866 | 2,155 | 2,212 | 2,349 | 9.2 |
โรงแรมและภัตตาคาร | 183 | 183 | 206 | 233 | 0.9 |
การขนส่งฯ | 606 | 600 | 596 | 606 | 2.4 |
ตัวกลางทางการเงิน | 1,625 | 1,840 | 2,210 | 2,531 | 9.9 |
บริการด้านอสังหาริมทรัพย์ฯ | 1,814 | 1,611 | 1,752 | 1,303 | 5.1 |
การบริหารราชการฯ | 2,377 | 3,103 | 2,620 | 1,908 | 7.5 |
การศึกษา | 3,789 | 4,396 | 4,563 | 5,040 | 19.7 |
การบริการด้านสุขภาพและสังคม | 966 | 1,057 | 1,093 | 1,141 | 4.5 |
การให้บริการด้านชุมชนฯ | 307 | 352 | 374 | 370 | 1.4 |
ลูกจ้างในครัวเรือนส่วนบุคคล | 153 | 133 | 119 | 103 | 0.4 |
ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด | 22,434 | 25,206 | 26,027 | 25,582 | 100.0 |
ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด ต่อคน (บาท) | 52,538 | 59,057 | 61,038 | 60,093 | |
ประชากร (1,000 คน) | 427 | 427 | 426 | 426 |
ที่มา: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (ข้อมูล ณ กุมภาพันธ์ 2559)
ในปี 2557 โครงสร้างเศรษฐกิจของจังหวัดแพร่ประกอบด้วย ภาคนอกเกษตร ร้อยละ 78.50 และภาคเกษตร ร้อยละ 21.50 โดยสาขาการผลิตที่มีบทบาทสำคัญต่อเศรษฐกิจของจังหวัดแพร่ 5 อันดับแรก ได้แก่
(1) สาขาเกษตรกรรม มีโครงสร้างสัดส่วนร้อยละ 21.00
(2) สาขาการศึกษา มีโครงสร้างสัดส่วนร้อยละ 19.70
(3) ตัวกลางทางการเงิน มีโครงสร้างสัดส่วนร้อยละ 9.90
(4) สาขาขายส่งขายปลีก มีโครงสร้างสัดส่วนร้อยละ 9.20
(5) สาขาอุตสาหกรรม มีโครงสร้างสัดส่วนร้อยละ 8.90
เศรษฐกิจของจังหวัดแพร่มีอัตราการเจริญเติบโตลดลงต่อเนื่องในช่วงปี 2554 – 2557 (ตารางที่ 36) พบว่า ในปี 2557 ลดลงร้อยละ 3.0 ต่อเนื่องจากปี 2556 ที่ลดลงร้อยละ 0.5 ซึ่งเป็นผลจากการลดลงทั้งภาคนอกเกษตรและภาคเกษตร โดยในภาคนอกเกษตรเป็นผลมาจากการลดลงของสาขาบริหารราชการฯ สาขาบริการด้านอสังหาริมทรัพย์ฯ สาขาก่อสร้าง สาขาลูกจ้างในครัวเรือนส่วนบุคคล และ สาขาการให้บริการชุมชนฯ และในภาคเกษตรเป็นผลมาจากพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ เช่น ข้าวและข้าวโพดเลี้ยงสัตว์มีปริมาณผลผลิตลดลง ซึ่งเป็นผลจากภัยแล้งและฝนทิ้งช่วง ทำให้ปริมาณน้ำไม่เพียงพอต่อการเพาะปลูก เนื่องจากจังหวัดแพร่ไม่มีแหล่งกักเก็บน้ำขนาดใหญ่ และมาตรการทวงคืนพื้นที่ป่าทำให้พื้นที่เพาะปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ลดลง
เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ในจังหวัดแพร่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม รายได้หลักจึงมาจากภาคเกษตร ประกอบกับการทำเกษตรแบบดั้งเดิม เช่น การปลูกพืชเชิงเดี่ยว ทำให้ตัวชี้วัดด้านเศรษฐกิจของประชาชนยังอยู่ใต้เส้นความยากจนค่อนข้างมาก การยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนให้ดีขึ้น ควรเน้นการพัฒนาเพื่อส่งเสริมอาชีพ การนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตและสินค้าทางการเกษตรของจังหวัด ทำให้เกษตรกรให้มีรายได้เพิ่มขึ้น รวมถึงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เช่น แหล่งน้ำ ระบบโลจิสติกส์ เพื่อเพิ่มศักยภาพให้แก่ภาคการเกษตร
ตารางที่ 36 อัตราการเจริญเติบโตของผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด (GPP) ณ ราคาคงที่ จำแนกตามสาขาการผลิต 16 สาขา
สาขาการผลิต | อัตราการเจริญเติบโต (ร้อยละ) | |||
2554 | 2555 | 2556 | 2557 | |
ภาคเกษตร | 9.6 | 2.7 | -2.3 | -1.6 |
เกษตรกรรมฯ | 9.7 | 3.1 | -2.4 | -1.4 |
การประมง | 1.2 | -13.8 | 4.0 | -11.5 |
ภาคนอกเกษตร | 2.6 | 5.4 | 0.1 | -3.4 |
การทำเหมืองแร่และเหมืองหิน | -6.5 | 45.7 | 29.6 | 7.8 |
อุตสาหกรรม | -0.1 | -21.7 | 3.0 | 6.7 |
การไฟฟ้า ก๊าซ และการประปา | 0.3 | 13.1 | -1.0 | 4.8 |
การก่อสร้าง | -13.6 | 13.4 | -3.0 | -11.2 |
การขายส่ง การขายปลีกฯ | -4.3 | 9.1 | 4.0 | 0.1 |
โรงแรมและภัตตาคาร | 7.4 | -4.6 | 7.8 | 8.9 |
การขนส่งฯ | 2.8 | -0.5 | -1.4 | 1.4 |
ตัวกลางทางการเงิน | 3.7 | 15.1 | 16.3 | 13.0 |
บริการด้านอสังหาริมทรัพย์ฯ | 3.0 | -11.9 | 8.8 | -25.2 |
การบริหารราชการฯ | 12.5 | 26.4 | -18.8 | -29.9 |
การศึกษา | 10.6 | 9.7 | 0.5 | 5.4 |
การบริการด้านสุขภาพและสังคม | 2.9 | 7.4 | 0.3 | 1.3 |
การให้บริการด้านชุมชนฯ | 6.4 | 11.2 | 3.9 | -3.0 |
ลูกจ้างในครัวเรือนส่วนบุคคล | -19.2 | -18.7 | -20.4 | -21.1 |
ผลิตภัณฑ์มวลรวมจังหวัด | 3.8 | 4.9 | -0.5 | -3.0 |
ที่มา: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ณ กุมภาพันธ์ 2559