ป่านฉะนี้…ท่านผู้อ่าน น.ส.พ.เชียงรายนิวส์ ฉบับนี้ คงรู้แล้วว่า รัฐมนตรีว่าการและรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในรัฐบาล “เศรษฐา 1” เป็นท่านใด? สังกัดพรรคใด? และนโยบายการศึกษาจะไปในทิศทางใด?
เพราะขณะผมปั่นต้นฉบับ “ปักหมุดการศึกษา” ชื่อว่าที่รัฐมนตรีกระทรวงหลักมีการจัดสรรวางชื่อรัฐมนตรีตามโควตาพรรคร่วมรัฐบาล “เศรษฐา 1” ไว้น่าจะลงตัวแล้ว
แต่กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงเกรดB ในสายตานักการเมือง โผชื่อรัฐมนตรีมาแบบขว้างหินถามทางซะมากกว่า ตั้งแต่ชื่อคุณตรีนุช เทียนทอง คุณชลน่าน ศรีแก้ว คุณสุทิน คลังแสง คุณอดิศร เพียงเกษ
งานราชการการเมืองด้านการศึกษาว่ากันว่า เป็นใครก็ได้มานั่งเก้าอี้เสนาบดี จะเป็นคนในคนนอกได้ทั้งนั้น ประสบการณ์ไม่ต้องพูดถึง ซึ่งผมก็ว่าน่าจะใช่ตามนั้น เพราะข้อจำกัดพรรคการเมือง
อยู่ที่กึ๋นการบริหารและทีมงานกุนซือมากกว่า อย่างอื่นว่ากันข้างหน้า ว่ากันในภายหลังนายกรัฐมนตรีนำคณะรัฐมนตรีเข้าถวายถวายสัตย์ปฏิญาณโน่นแหละ!
“วันข้างหน้า”ที่ว่า ก็คือวันนี้แหละครับ…ป่านฉะนี้ชื่อรมว. รมช. นโยบายด้านการศึกษา จะมียอดปิรามิดวิสัยทัศน์เป็นเช่นใด อีกไม่กี่มากน้อยก็คงจะชัดเจน กำหนดทิศทางเดินเครื่องทำงาน
ส่วนกระแสโครงร่างโครงสร้างการบริหารการศึกษาที่จะ renovate หน่วยงานตามคำสั่งคสช. 19/2560 จะเป็นจริงแค่ไหน ก็ต้องจับตามองกันต่อไป ปล่อยให้การเมืองเบื้องบนในยุคก้าวข้ามความขัดแย้งท่านว่ากัน
ลิ่วล้อกลุ่มก้อนที่ได้-เสียประโยชน์วิ่งกันให้ขาขวิด ให้เด็กๆที่ follow ตามหน้าฟีดรู้สึกเวทนาและสั่งสมภาพลักษณ์ประเพณีปฏิบัติของระบบราชการไทย
เบี้ยบ้ายรายทางทุกระดับทั้งหน่วยงานบริหาร หน่วยงานสถานศึกษา เครือข่าย รอขยับขานรับนโยบาย แผนปฏิบัติการที่จะพรั่งพรูทะลักถาโถมมาด้วยใจจดจ่อ
จะว่าไปแล้วหากจับกึ๋นปรัชญาการบริหารการศึกษาตามสากลโลกได้ก็จะรู้ว่า “การกระจายอำนาจ”นั้นเป็นคีมึ้งสำคัญ เป็นแอคชั่นที่สุดยอดการบริหารของประเทศที่เจริญแล้ว
เพราะว่าการให้อำนาจประชาชนหรือ ให้ท้องถิ่นแต่ละท้องถิ่นไปบริหารจัดการกันเอง ไม่รวมหรือกินรวบศูนย์อำนาจไว้ที่ส่วนกลางเหมือนวิถีค่านิยมไทยที่ผ่านๆมานับร้อยปี ก็จะเป็นการบริหารแบบที่น่าจะ “เกาถูกที่คัน” ที่สุด
ตรงนี้ดูเหมือนว่า คำสั่ง คสช.ที่ 19/2560 เรื่องการปฏิรูปการศึกษา จะพุ่งเป้ามาที่กระบวนการ “กระจายอำนาจ” ปรับภูมิทัศน์โครงสร้างการบริหารการศึกษาจากส่วนกลางมาเป็น “นอมินี” ในภูมิภาคทั้ง 77 จังหวัด
บทบาทสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานศึกษาธิการภาค สำนักงานศึกษาธิการจังหวัด จึงเกิดขึ้นโดยอำนาจพิเศษด้วยประการฉะนี้ โดย คสช. ลืมไปว่า องค์ประกอบสำคัญ คือ “คน” นั้นพร้อมปฏิรูปหรือยัง? มาถูกที่ถูกเวลาไหม? อาการหัวส่ายหางไม่กระดิก คสช. ปล่อยของไม่สุดจึงเกิดขึ้น สุดท้ายก็คือ ไม้หลักปักขี้เลน
ในเมื่อเปลือกของ “การกระจายอำนาจ” ครอบคลุมและครอบงำ “การกระหายอำนาจ” ให้อยู่ในกรอบธรรมาภิบาลไม่ได้ ทิศทางการพัฒนาการศึกษาไทยในอนาคต จึงต้องเข้าสู่โหมดกระเพื่อมตามแรงเหวี่ยงของโลภะ โทสะ โมหะ มานะทิฏฐิ ของจริตมนุษย์ที่สวมหัวโขนอำนาจและผลประโยชน์นิยม…
ณ เวลานี้ จึงต้องจับตามองท่าทีวิชั่น วิธิคิด วิธีการ ของนักการเมือง ข้าราชการการเมือง ทั้งรัฐมนตรี เลขานุการรัฐมนตรีให้ดี ตลอดจนองค์คณะบุคคลระดับประเทศทั้งหลายแหล่ นั่นคือวิสัชนาแห่งอนาคตการศึกษาไทยเพื่อศักยภาพคนไทยในปัจจุบันที่จะส่งผลถึงทรัพยากรมนุษย์ในทศวรรษหน้า
ควบคู่กับทฤษฎีเจนเนอเรชั่นคนต่างวัย ใจต่างข้อมูลป้อน ที่กำลังคึกคักรุกฆาตรับไม้ต่อ
อย่าลืมว่า ศักยภาพและวิธีคิดของคนในวันนี้ก็คือ ผลจากการจัดการศึกษาไทยที่ผ่านมา ต้นทุนการจัดการศึกษาในวันนี้ก็คือ ดัชนีชี้วัดตรรกะศักยภาพของทรัพยากรบุคคลในอนาคตของประเทศไทย
คนไทยทุกคนต้องยอมรับและรับผิดชอบร่วมกัน…กับสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นและเกิดขึ้นแล้วในบางบริบท
หากปล่อยม้อตโต้ที่ว่า การศึกษา “พัฒนาคน คนพัฒนาชาติ” ให้เป็นเพียงถ้อยประโยคความงดงามหรูหราล่องลอยในอากาศ ในขณะที่กลไกการเมืองยังมองงานการศึกษาว่าเป็นภาระงานที่ไม่เรียกคะแนนเสียงประชาชน เป็นกระทรวงทางเลือกหรือกระทรวงอะไหล่ในสายตานักการเมืองไทยและ พรรคการเมืองไทย
ก็คงต้องทำใจล่วงหน้ากับกระบวนการพัฒนาคนที่จะเป็นจุดสตาร์ทของอนาคตประเทศไทยในวันข้างหน้า อะไรจะเกิดก็ต้องเกิด เพราะเราคนไทยกำหนดขึ้นเอง
ขออนุญาตยกตัวอย่างที่นี่เชียงราย ทุกหน่วยงานการศึกษาร่วมไม้ร่วมมือบริหารจัดการศึกษาแบบใช้ “จังหวัดเป็นฐาน” ปรากฎผลงานเชิงบวกมานานแล้วมากกว่า 5 ปี
ฉันใด การจัดการศึกษาของประเทศไทยก็ต้องใช้ประเทศเป็นฐาน ฉันนั้น
ผมขออนุญาตมองฉากทัศน์ในแง่ร้าย หากใช้ผลประโยชน์นักการเมืองที่ไม่มีวิสัยทัศน์ด้านการพัฒนาคนมาเป็นฐาน…งานนี้การพัฒนาการศึกษา “โจ๊ก” ชัวร์ !
หมายเหตุ “โจ๊ก” ในที่นี่แปลว่า “เละ” ครับท่าน !
